Er worden ontzettend veel adviezen gegeven over wat je wel en niet zou moeten eten. Zoveel dat je eigenlijk de bomen door het bos niet meer kan zien. Dit heb ik al eerder besproken in het stuk over Stackers. De meeste tips zijn echter niet wetenschappelijk onderbouwd en zijn dus eigenlijk ongefundeerd.
Er zijn daarentegen ook tips die wel ontzettend goed werken. Één van de betere vind ik een tip van Guy Droog. Guy’s tip, die eigenlijk de spijker op zijn kop slaat en deze blogpost inleidt, is de volgende:

“Doe geen boodschappen als je honger hebt.” – Guy

Waar komt dit principe vandaan?

Als ik Guy’s tip op de juiste manier interpreteer dan komt het eigenlijk neer op zelfcontrole en uitputting. Jij hebt geen zelfcontrole. Ik ook niet. In feite heeft niemand dat. Hoewel wij allemaal vinden dat wij dit wel hebben. Uit onderzoek is gebleken dat mensen zichzelf overschatten als het gaat om het weerstaan van verleidingen. Dit heet het Krueger-Dunning effect (Dunning et al., 2003). In de praktijk betekent dit vaak: “Ik pak maar één stukje chocolade”. Waarna je vervolgens toch een halve reep in je mik duwt (waar in principe niks mis mee is, mits het binnen jouw dagelijkse calorische behoefte en doelstellingen valt).
Op het punt dat je hongerig een winkel binnen stapt vindt er al een uitputting plaats. Deze uitputting heeft tot gevolg dat je eerder gevoelig bent voor marketingstrategieën van de supermarkt en productfabrikanten. Dat houdt in dat je eerder geneigd bent om uit impulsen eten en drinken te kopen die je eigenlijk helemaal niet nodig hebt (Vohs & Faber, 2007). Niet doen dus.

Helpen kleinere porties nou echt?

Coelho do Vale et al. (2008) onderzochten of het kopen van kleinere verpakkingen van verleidelijk eten (zoals mini-cups Ben & Jerry’s, mini-magnums, kleinere zakjes chips) echt leidt tot een vermindering van consumptie en dus tot meer zelfcontrole. Daarbij werd duidelijk dat mensen, die af willen vallen, vaker een kleinere verpakking kopen met het geloof meer zelfcontrole te hebben. Uit de resultaten werd duidelijk dat een kleinere verpakking een psychologisch gevoel van zelfcontrole gaf, terwijl dit in de praktijk eigenlijk helemaal niet zo was. Door deze misleiding treedt het Krueger-Dunning effect op. Het gevolg daarvan is overconsumptie.
Jouw poging tot calorierestrictie faalt en vervolgens haal je niet je dagelijkse doelstelling. Daardoor voel jij je weer rot, word je emotioneel en grijp je naar wat jou goed laat voelen: nog meer eten. We kunnen dus zeggen dat kleinere verpakkingen meestal geen verschil maken én overconsumptie soms zelfs verergeren.

Is er iets mis met kleinere verpakkingen?

Nee. In feite niet. Als vorm van calorierestrictie is er niks mis mee. Het probleem zit hem puur in de overschatting van zelfcontrole en dus een tekort aan bewustzijn/zelfkennis. Als jij je er niet bewust van bent is het een mooi marketingmechanisme dat jou uiteindelijk meer laat consumeren dan je waarschijnlijk nodig hebt.
Jij bent je er nu bewust van, dus kan jij lekker genieten van je mini zakje Lays paprika chips en mini blikje cola. Net zoals Corrie en Hans nu aan het doen zijn in Antalya. Mijn boodschap: Geniet, maar schrans met mate. Dus:

• Overschat je eigen zelfcontrole niet.
• Laat je niet teveel verleiden door kleinere verpakkingen.
• Hou vast aan je doelen, als je die hebt.
• Wees bewust van de besproken effecten.

do Vale, R. C., Pieters, R., & Zeelenberg, M. (2008). Flying under the radar: Perverse package size effects on consumption self-regulation. Journal Of Consumer Research, 35(3), 380-390. doi:10.1086/589564

Dunning, David, Kerri Johnson, Joyce Ehrlinger and Justin Kruger (2003). Why people fail to recognize their own incompetence. Current Directions in Psychological Science. 12(3): 83–87. DOI: 10.1111/1467-8721.01235.

Vohs, K. D., Baumeister, R. F., Schmeichel, B. J., Twenge, J. M., Nelson, N. M., & Tice, D. M. (2008). Making choices impairs subsequent self-control: A limited-resource account of decision making, self-regulation, and active initiative. Journal of Personality and Social Psychology, 94, 883-898. doi: 10.1037/0022-3514.94.5.883